Partycypacja społeczna jest wykorzystywana na różnych polach życia społecznego i gospodarczego. To niewątpliwie kompleksowy i wielopłaszczyznowy proces, który angażuje społeczność w różne etapy i aspekty życia, od podejmowania decyzji dotyczących lokalnego rozwoju, przez współtworzenie rozwiązań, zarządzanie projektami, po aktywny udział w życiu publicznym. Ważna jest przestrzeń współpracy z władzami, budowanie zaangażowania i możliwość realnego wpływu na podejmowanie decyzji. Obywatel przestaje być postrzegany jako klient korzystający z usług oferowanych przez państwo, a staje się partnerem, który ma realny wpływ na zakres tych usług oraz ich kontrolę. Dlatego też priorytetem działań władz powinno być aktywne włączenie obywateli w tworzenie demokracji w miejscu ich zamieszkania , łącznie z zasięganiem opinii we wszystkich sprawach, które bezpośrednio ich dotyczą .

Jeden z obszarów, w którym zaangażowanie społeczne jest niezwykle istotne, to rewitalizacja. O wadze i znaczeniu rewitalizacji stało się głośno pod koniec ubiegłego wieku. Wówczas rozpoczęto intensywne prace nad unormowaniem przepisów dotyczących rewitalizacji, które zakończyły się pod koniec 2015 r. Paląca potrzeba rewitalizacji wynikała bezpośrednio z wysokiego stopnia dekapitalizacji starej zabudowy śródmiejskiej oraz postępującego deficytu prac remontowych związanego z dużym stopniem zużycia zarówno technicznego, jak i funkcjonalnego centrów miast, a także brakiem włączania w ten proces podmiotów będących adresatami działań naprawczych.

Partycypacja społeczna • Rewitalizacja Żory Obszary zdegradowane Lokalna społeczność Władze lokalne/publiczne/samorządowe Interesariusze rewitalizacji
Partycypacja Społeczna

Uchwalona 9.10.2015 r. ustawa o rewitalizacji nadała ramy prawne właściwemu zrozumieniu i wdrażaniu działań rewitalizacyjnych. Artykuł 2 ust. 1 tej ustawy definiuje to pojęcie w następujący sposób: „rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji”.

Rewitalizację należy postrzegać przez pryzmat partycypacyjny, w którym mieszkańcy, władze lokalne i inni interesariusze współpracują w celu identyfikacji i realizacji działań mających na celu przeciwdziałanie problemom środowiskowym, ekonomicznym i społecznym na obszarach zdegradowanych. Ten aspekt ma o tyle istotne znaczenie dla rewitalizacji, że na jej obszarze następuje koncentracja wielu przeciwstawnych interesów. Na zdegradowaną tkankę miejską należy patrzeć także przez pryzmat koncentracji na wyznaczonym obszarze problemów społecznych, takich jak: ubóstwo, bezrobocie, patologie społeczne, co wymaga podejmowania działań włączających. Należy pamiętać, że rewitalizacja pozostaje zadaniem władz publicznych. Proces rewitalizacji obliguje władze samorządowe do stworzenia modelu partnerstwa (profilu społecznego), co jawi się jako trudne zadanie z uwagi na niski poziom kapitału społecznego. Spowodowane jest to m.in. brakiem wzorów aktywności społecznej mieszkańców rewitalizowanych terenów czy informacji o zasobach społeczności miejskiej oraz ich potencjale.

Przejdź do treści