Wolontariat to forma działalności, w której osoby dobrowolnie i bez wynagrodzenia angażują się na rzecz innych. Dzięki wolontariatowi można zdobywać cenne doświadczenia, rozwijać nowe umiejętności i realnie wpływać na poprawę jakości życia w społeczeństwie. W tym artykule przybliżymy podstawy prawne wolontariatu w Polsce, przedstawimy możliwości, jakie niesie ze sobą wolontariat, oraz wskażemy, gdzie młode osoby mogą się zaangażować. Omówimy także znaczenie edukacji na temat wolontariatu i przybliżymy koncepcję wolontariatu pracowniczego. Zapraszamy do lektury i odkrycia, jak wiele korzyści niesie ze sobą działalność wolontariacka.

Podstawy prawne wolontariatu w Polsce 

Wolontariat to forma działalności, w której osoby dobrowolnie i bez wynagrodzenia angażują się w pomoc na rzecz innych ludzi, organizacji lub społeczności. W Polsce podstawy prawne wolontariatu reguluje Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ustawa reguluje kto może zostać wolontariuszem oraz jakie obowiązki mają podmioty korzystające z pracy wolontariuszy. Jest to najważniejszy dokument, który reguluje tego rodzaju aktywność, dlatego każdy organizator wolontariatu powinien się z nim zapoznać. 

Wolontariat jako możliwość rozwoju i miejsce zdobywania doświadczenia 

Wolontariat niesie ze sobą wiele korzyści zarówno dla osób go pełniących, jak i dla odbiorców ich pomocy. Wolontariusze zyskują możliwość rozwoju osobistego i zawodowego, nabywania nowych umiejętności, budowania sieci kontaktów oraz zdobywania doświadczeń, które mogą być cenne na rynku pracy. Wolontariat to także sposób na rozwijanie empatii, odpowiedzialności społecznej i zaangażowania obywatelskiego.

Wolontariat dla młodzieży 

Najczęściej wolontariuszami zostają osoby młode – zarówno z chęci pomocy, jak i dlatego, że wolontariat daje możliwość zdobycia doświadczenia i nauczenia się nowych rzecz. Młodzież może angażować się w wolontariat w różnych miejscach. Najczęściej są to: 

Szkoły i uczelnie 

Programy szkolne i uniwersyteckie często oferują możliwości wolontariatu w ramach różnych projektów edukacyjnych, kulturalnych czy społecznych. W szkołach organizowane są Koła Wolontariatu, z uczelniami współpracuje wiele instytucji i ośrodków naukowo-badawczych, które umożliwiają udział w różnorodnych projektach. 

Organizacje pozarządowe

NGO-sy poszukują młodych wolontariuszy do pracy przy projektach społecznych, ochrony środowiska, czy pomocy humanitarnej. Organizacje pozarządowe często opierają całe swoje działanie o pracę wolontariuszy – skupiają ludzi wokół swojej misji, czy idei, która jest dla nich ważna. W organizacjach pozarządowych najczęściej można zdobyć specjalistyczne doświadczenie, np. w zarządzaniu i realizacji projektów. 

Domy opieki, szpitale i instytucje opiekuńcze

Wolontariusze mogą pomagać osobom starszym lub chorym, oferując im wsparcie i towarzystwo. Często również pełnią rolę animatorów czasu wolnego w szpitalach (np. na oddziałach dziecięcych), czy też prowadzą różnego rodzaju zajęcia i warsztaty w domach spokojnej starości, a także angażują się w stałą pomoc na rzecz wybranej przez siebie instytucji, na przykład na rzecz hospicjum. 

Instytucje kultury

Muzea, teatry, biblioteki często korzystają z pomocy wolontariuszy przy organizacji wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych. Często jest to pomoc eventowa – skonkretyzowana na realizację jednego wydarzenia. Nie jest to jednak zasada, ponieważ wiele instytucji kultury prowadzi stały wolontariat, umożliwiając młodym (i dorosłym!) rozwijanie swoich pasji związanych z różnymi dziedzinami sztuki. 

Wolontariat Pracowniczy – o pomaganiu w zakładzie pracy 

Specyficzną formą wolontariatu jest wolontariat pracowniczy. To forma działalności, w której pracownicy angażują się w projekty wolontariackie wspierane przez ich pracodawców. Firmy często organizują programy wolontariatu pracowniczego, oferując swoim pracownikom czas wolny na działalność społeczną lub organizując wspólne akcje charytatywne. Przykłady takich działań obejmują zbiórki funduszy, pomoc w lokalnych społecznościach, czy działania na rzecz ochrony środowiska. Wolontariat pracowniczy przynosi korzyści zarówno pracownikom, jak i firmom. Pracownicy zyskują satysfakcję z pomagania innym, rozwijają swoje umiejętności interpersonalne i budują więzi z kolegami z pracy. Firmy, które wspierają wolontariat, budują pozytywny wizerunek, wzmacniają kulturę organizacyjną i pokazują zaangażowanie w odpowiedzialność społeczną.

Gdzie szukać miejsca na wolontariat? 

Jeśli chcesz zostać wolontariuszem na początku zastanów się co chciałbyś i co możesz zrobić dla innych. Kolejnym krokiem będzie poszukanie miejsca lub organizacji, która działa w tym obszarze w Twoim mieście. Instytucją pomocną w poszukiwaniu miejsca, w którym możesz znaleźć obszar do działania jest Centrum Wolontariatu. W Żorach funkcję koordynatora wolontariatu pełni Żorskie Centrum Organizacji Pozarządowych. Jeśli chcesz samodzielnie poszukać informacji na temat miejsc, które poszukują wolontariuszy możesz również skorzystać ze strony internetowej www.zory.ciity.pl na której publikowane będą ogłoszenia organizacji poszukujących rąk do pomocy.