Serce rewitalizacji Żor bije w rytmie problemów społecznych
Mieszkańcy Żor powinni wiedzieć o bardzo ważnej zasadzie, która kieruje działaniami mającymi odmienić nasze miasto, zwłaszcza te jego części, które potrzebują wsparcia. Chodzi o rewitalizację. Przepisy prawa mówią jasno: żeby w ogóle rozpocząć działania rewitalizacyjne, w danym miejscu musi istnieć „kryzys” o charakterze społecznym.
Co to właściwie oznacza? Chodzi o to, że problemy zagrażające normalnemu życiu ludzi są głównym powodem, dla którego miasto może podjąć specjalne działania naprawcze. Prawo wymienia konkretne negatywne zjawiska, które wskazują na taki kryzys. Wśród nich są:
•Bezrobocie, czyli gdy wielu mieszkańców nie ma pracy.
•Ubóstwo, gdy ludzie żyją w biedzie i trudnych warunkach finansowych.
•Przestępczość, czyli problemy z bezpieczeństwem i łamanie prawa.
•Wysoka liczba mieszkańców będących osobami ze szczególnymi potrzebami, co oznacza, że w danym miejscu mieszka dużo osób, które potrzebują specjalnego wsparcia, na przykład z powodu niepełnosprawności.
•Niski poziom edukacji, gdy mieszkańcy mają niższe wykształcenie.
•Niski poziom kapitału społecznego, czyli gdy ludzie mało angażują się w życie lokalne i niechętnie działają wspólnie.
•Niewystarczający poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, gdy mieszkańcy nie biorą udziału w wydarzeniach czy dyskusjach dotyczących miasta.
Prawo podkreśla, że działania, które mają pomóc wyprowadzić dany obszar z kryzysu, muszą być w pierwszym rzędzie ukierunkowane na rozwiązanie tych problemów społecznych. To tak, jakby najpierw trzeba było zająć się zdrowiem ludzi, zanim zacznie się remontować ich domy.
Dlatego też ogromne znaczenie dla skuteczności planu rewitalizacji miasta (Gminnego Programu Rewitalizacji, w skrócie GPR) ma jego silne powiązanie ze Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych. Ten drugi dokument jest najważniejszym lokalnym planem walki z kryzysem w sferze społecznej.
Miasto Żory ma taką Strategię. Została ona uchwalona przez Radę Miasta 30 marca 2023 roku i obejmuje lata 2023-2028. Określa ona, jakiego miasta chcemy w przyszłości. Zgodnie z tą wizją, Żory mają być miejscem, które stwarza dobre warunki do rozwoju lokalnego kapitału społecznego. Ma tu działać skuteczny system wsparcia społecznego. Polityka miasta ma być przyjazna dla osób starszych, rodzin i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. W przyszłości Żory mają być miastem, w którym mieszkają mieszkańcy zaangażowani i aktywni społecznie.
Działania planowane w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji (GPR) mają bezpośrednio przyczyniać się do osiągnięcia tej wizji. Będą pomagać w systematycznym wyprowadzaniu z trudnej sytuacji tych części Żor, które najbardziej tego potrzebują. Skuteczność tych działań w dużej mierze zależy od tego, jak dobrze zapisy Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych i Gminnego Programu Rewitalizacji są ze sobą połączone i jak wzajemnie się wspierają.
Podsumowując, odnowa Żor (rewitalizacja) rozpoczyna się od rozwiązywania problemów społecznych. Miasto ma na to specjalny plan – Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych – a działania rewitalizacyjne mają być kluczowym narzędziem do jej realizacji, szczególnie tam, gdzie pomoc jest najbardziej potrzebna. Skupienie na ludziach i ich problemach to fundament planowanych zmian.
Powiązania między Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych a Gminnym Programem Rewitalizacji (GPR) Miasta Żory:
Cel strategiczny
Kompleksowe wsparcie środowiska rodzinnego, z uwzględnieniem potrzeb rodzin przejawiających trudności opiekuńczo-wychowawcze i zmagających się z problemem przemocy domowej.
Rozwój środowiskowych form usług społecznych skierowanych na seniorów oraz osoby z niepełnosprawnościami.
Efektywny system przeciwdziałania nadużywaniu środków psychoaktywnych oraz rozwiązywania problemów uzależnień.
Aktywizacja zawodowa osób pozostających bez zatrudnienia i promocja przedsiębiorczości.
Redukowanie niekorzystnych zjawisk społecznych, uniemożliwiających jednostkom i grupom społecznym zaspokajanie potrzeb życiowych w równym stopniu.
Wzmacnianie społecznych postaw i zachowań umożliwiających utrzymanie jak najdłużej zdrowia oraz sprawności psychicznej.
Cel operacyjny
Wzmacnianie kompetencji rodzicielskich oraz zapewnienie rodzinom odpowiednich warunków do przezwyciężania problemów społecznych.
Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi dzieci i młodzieży w rodzinie i środowiskach pozarodzinnych.
Świadczenie zintegrowanej pomocy rodzinom, w których występuje problem przemocy domowej.
Zapewnienie odpowiednich do potrzeb form pomocy i dążenie do wyrównywania szans osób z niepełnosprawnością oraz seniorów w życiu społecznym i zawodowym.
Aktywizacja i integracja osób z niepełnosprawnościami i seniorów.
Wzmacnianie i rozbudowa miejskiego systemu przeciwdziałania i rozwiązywania problemów uzależnień.
Budowanie systemu profilaktyki i wczesnej pomocy dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych w zakresie uzależnienia od substancji psychoaktywnych oraz uzależnień behawioralnych.
Wsparcie i aktywizacja osób bezrobotnych oraz zapobieganie sytuacjom kryzysowym wynikającym z długotrwałego pozostawania bez pracy.
Wspieranie osób i rodzin dotkniętych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz ubóstwem, w dążeniu do przezwyciężania trudnej sytuacji życiowej.
Rozwój infrastruktury pomocowej w zakresie wsparcia psychologicznego i psychiatrycznego oraz edukacja społeczności lokalnej w zakresie zaburzeń psychicznych.