19 marca odbyła się I Otwarta Kawiarnia Obywatelska, dotycząca rewitalizacji obszaru Śródmieście. Spotkanie miało miejsce w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Wzięli w nim udział zarówno mieszkańcy Śródmieścia, lokalni przedsiębiorcy, przedstawiciele organizacji pozarządowych, jak również przedstawiciele samorządu.
Celem spotkania było otwarcie wielopodmiotowej dyskusji na temat ożywienia społeczno-gospodarczego obszaru rewitalizacji Śródmieście i możliwości realizacji działań miękkich przy wykorzystaniu już istniejącej i planowanej do rewitalizacji infrastruktury. Debata pozwoliła na wytyczenie kierunku projektowania zmian, których ostatecznym beneficjentem będzie każdy mieszkaniec naszego miasta bez względu na wiek, płeć, pochodzenie czy stopień niepełnosprawności.
Dobre praktyki, jako inspiracja do działania
Gościem specjalnym Otwartej Kawiarni Obywatelskiej był Pan Kamil Szumiak z rybnickiego Stowarzyszenia 17-tka, który czynnie uczestniczył i wdrażał procesy rewitalizacyjne na terenie miasta Rybnik. Stowarzyszenie, które reprezentował Pan Kamil należy do organizacji pozarządowej działającej na rzecz dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych od 2001 roku. Pierwsza jednostka organizacji została uruchomiona rok później czyli w 2002 roku, a jej skład stanowiła Placówka Wsparcia Dziennego Klub 17-tka, której aktualne działania obejmują cały obszar funkcjonalny sąsiadującego miasta Rybnik. Postęp i zaangażowanie różnych grup społecznych szybko pozwoliło na rozwój i rozszerzenie działalności, którym towarzyszyło utworzenie nowych ośrodków takich jak: Placówka Wsparcia Dziennego Niewiadom, Placówka Wsparcia Dziennego Nowiny, Placówkę Wsparcia Dziennego Centrum, Placówkę Wsparcia Dziennego Maszkeciarnia – która jest miejscem dedykowanym młodzieży i Placówkę Wsparcia Dziennego Ekipa z Placu – której specyfika oparta jest o formę podwórkową. Działalność instytucji obejmowała obszary zdegradowane, które dzięki odpowiedniemu ukierunkowaniu i wsparciu odzyskały przysłowiowy blask z jednoczesnym nadaniem im nowych funkcji społecznych.
Gorący temat: obszar Śródmieście
Podczas spotkania przedstawiciele Urzędu Miasta Żory nakreślili i wskazali obszar Śródmieścia, którego proces rewitalizacji – ze względu na lokalizację i ogromny niewykorzystany potencjał – powinien szczególnie dotyczyć. Zgodnie projektem Gminnego Programu Rewitalizacji ten niezagospodarowany i zdegradowany teren po dawnej Spółdzielni GS (wraz z zabytkowym garnizonem) na powrót postanowiono przywrócić mieszkańcom obszaru rewitalizacji, ale i całego miasta. Założenie koncepcyjne dotyczące miejsca zakłada utworzenie tzw. Gminnej Spółdzielni – swoistego wielofunkcyjnego miejsca spotkań, integracji i aktywizacji mieszkańców. Informacje te były niezbędne do tego, aby uczestnicy spotkania mogli opracować własną koncepcję tego miejsca.
Bottom-up w praktyce, czyli pomysły mieszkańców
Kawiarnia Obywatelska odbyła się w celu zebrania głosu interesariuszy – czyli wszystkich, którzy zainteresowani są tym co się dzieje i będzie działo w obszarze objętym rewitalizacją. Mnogość pomysłów, różnorodność wizji pozwoliły dojść do konstruktywnych wniosków, a praca w małych grupach warsztatowych – ukazała obecne deficyty pozwalając jednocześnie na opracowanie konkretnych merytorycznych rozwiązań, które tym deficytom zaradzą. Głównym celem naszego spotkania było zastanowienie się nad tym, w jaki sposób wykorzystać istniejącą infrastrukturę i posiadane zasoby ludzkie. Poniżej znajdą Państwo przegląd pomysłów, do których doprowadziła nas burza mózgów i wymiana doświadczeń uczestników spotkania.
Głos w rękach młodych
Uczestnicy spotkania wskazali na ogromny niepełnie wykorzystywany obecnie potencjał ludzi młodych. Każda grupa robocza przewidziała działania skierowane stricte dla młodzieży, ukierunkowując je zarówno na animację i realizację przyszłych działań przez tą grupę społeczną. Rekomenduje się opracowanie zróżnicowanej oferty warsztatów dedykowanych młodym, założenie Koła Młodzieżowych Liderów oraz prowadzenie kompleksowej kampanii społecznej na rzecz aktywizacji młodzieży. Jako kluczowego partnera wskazano szkoły oraz Młodzieżową Radę Miasta. Ciekawym pomysłem jest propozycja utworzenia Szkolnego Budżetu Obywatelskiego – środków przeznaczonych bezpośrednio na inicjatywy młodzieży.
Wykorzystanie infrastruktury do inicjatyw miękkich
Zespoły robocze wskazały potrzebę realizacji wydarzeń, które pozwolą na wzmocnienie więzi międzyludzkich, w tym więzi międzypokoleniowych. Nacisk położono na konieczność realizacji wydarzeń i działań służących lokalnej integracji i odbudowie zanikających dziś więzi. Wzajemne oddziaływanie i włączenie grup najbardziej zagrożonych pozwoli nie tylko ożywić przestrzeń, ale też umocni atrakcyjność obszaru rewitalizacji jako miejsca atrakcyjnego do życia. Przykładowymi działaniami uzupełniającymi stałyby się także zw. „spotkania pod chmurką” na terenie Amfiteatru przy murach obronnych okalających miasto oraz Dni Sąsiada organizowane w Śródmieściu – przy wspólnym grillu i biesiadowaniu.
Nowa BAZA w budynku GS
Pomysł zagospodarowania budynku GS został pozytywnie zaopiniowany. Jako kluczowe obszary dla tego miejsca wskazano: miejsce spotkań mieszkańców oraz Centrum Wolontariatu. Miejsce powinno być otwarte zarówno dla seniorów, młodzieży, osób pracujących zawodowo i rodzin. Uczestnicy spotkania zaproponowali stałe partnerstwo z Komendą Miejską Policji w Żorach (biuro dzielnicowego) oraz z punktem pomocy psychologicznej. Dodatkowym obszarem kluczowym jest tzw. open space – otwarty inkubator projektów społecznych. Z racji lokalizacji i długich godzin otwarcia dodatkowym elementem zlokalizowanym w tej przestrzeni mógłby być Punkt Informacji Turystycznej.
Centrum wolontariatu
Kluczowym obszarem deficytowym jest widoczny brak działającego Centrum Wolontariatu – nie tylko w obszarze Śródmieścia, ale na terenie całego miasta Żory. Jako zadania Centrum wskazano sieciowanie liderów, aktywistów, koordynowanie inicjatyw przy jednoczesnej animacji organizowanych w nim spotkań. Dobrze skoordynowane i prosperujące Centrum Wolontariatu może więc stać się spoiwem łączącym wszystkie powyższe pomysły i koncepcje.
Włącz się w prace nad GPR!
Jeśli zainteresował Cię ten artykuł i masz swoją opinię na temat tego, jak powinna wyglądać rewitalizacja w Śródmieściu to zapraszamy Cię do udziału w konsultacjach społecznych dotyczących Gminnego Programu Rewitalizacji. Odbędą się one wiosną tego roku. O rozpoczęciu konsultacji będziemy informować na bieżąco!